(data.gov.vn) Dữ liệu dưới dạng Dịch vụ ( DaaS ) là một chiến lược quản lý dữ liệu hay mô hình triển khai tập trung theo hướng đám mây để cung cấp nhiều dịch vụ liên quan đến dữ liệu như lưu trữ, xử lý và phân tích, chia sẻ. Đây là một phần của dịch vụ “như một dịch vụ” ngày càng trở nên phổ biến kể từ khi Internet mở rộng. Tương tự như các mô hình “như một dịch vụ” khác, DaaS cung cấp một cách để quản lý lượng dữ liệu khổng lồ mà các tổ chức tạo ra hàng ngày và cung cấp thông tin có giá trị đó cho tổ chức để đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu

DaaS tận dụng mô hình phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS) phổ biến, qua đó khách hàng có thể sử dụng các ứng dụng phần mềm dựa trên đám mây được phân phối qua mạng thay vì triển khai các máy chủ phần cứng chuyên dụng cho một nhóm tác vụ cụ thể trên một nhóm dữ liệu cụ thể . DaaS không chỉ là chia sẻ cơ sở hạ tầng chung để đạt được lợi thế theo quy mô mà còn là chia sẻ một số dữ liệu giữa các nhóm khác nhau để cho phép cộng tác và chuyển giao kiến ​​thức nhiều hơn trong bất kỳ tổ chức nào. Với DaaS, người sử dụng có thể được đáp ứng hầu hết các nhu cầu về lưu trữ, xử lý và phân tích trên đám mây để giúp giảm cát cứ dữ liệu và sự trùng lặp của dữ liệu.

Phương pháp DaaS tập trung vào việc cung cấp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau theo yêu cầu thông qua các API. Được thiết kế để đơn giản hóa việc truy cập vào dữ liệu, nó cung cấp các tập dữ liệu được sắp xếp hoặc luồng dữ liệu được sử dụng ở nhiều định dạng, thường được thống nhất bằng cách sử dụng ảo hóa dữ liệu. Trên thực tế, một kiến ​​trúc DaaS có thể bao gồm một loạt các công nghệ quản lý dữ liệu bao gồm ảo hóa dữ liệu, dịch vụ dữ liệu, phân tích tự phục vụ và lập danh mục dữ liệu.

Về cơ bản, DaaS cung cấp một cách để các tổ chức khai thác các nguồn dữ liệu ngày càng rộng lớn và phức tạp của họ để cung cấp thông tin chi tiết quan trọng nhất cho người dùng. Việc xây dựng và phát triển dữ liệu là rất quan trọng đối với bất kỳ tổ chức nào muốn biến dữ liệu thành giá trị thực. Nó đại diện cho một cơ hội tiềm năng lớn để khai thác giá trị từ dữ liệu của một tổ chức và đạt được lợi thế cạnh tranh với cách tiếp cận tập trung vào dữ liệu hơn đối với các quy trình và hoạt động kinh doanh.

Những lợi ích của Dữ liệu dưới dạng dịch vụ là gì?

Có rất nhiều lợi ích cho các tổ chức chọn DaaS làm cơ chế phân phối chính cho các hoạt động liên quan đến dữ liệu đặc biệt là đám mây công cộng.

Một trong những lợi ích của đám mây dữ liệu là giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhà cung cấp sản phẩm công nghệ. Các tổ chức có sẵn nhiều tùy chọn lưu trữ mà họ có thể chuyển đổi lẫn nhau bất kỳ lúc nào. Họ có thể tận dụng nhiều tùy chọn trong một đám mây duy nhất hoặc thông qua cách tiếp cận đa đám mây. DaaS không chỉ giảm bớt tình trạng gắn cứng vào một nhà cung cấp mà còn cho phép trải nghiệm, khám phá nhiều công nghệ để chọn công cụ phù hợp cho bất kỳ công việc nào.

Bằng cách có dữ liệu trong cơ sở hạ tầng tập trung với DaaS, các tổ chức đạt được lợi thế về quy mô khi đầu tư cơ sở hạ tầng. Nó cũng giúp thúc đẩy việc tiêu chuẩn hóa các kỹ năng để giúp quản trị hiệu quả hơn. Ngoài ra, nó cung cấp nhiều cơ hội hơn để chia sẻ dữ liệu trong toàn tổ chức, dẫn đến cộng tác và chia sẻ dữ liệu tốt hơn hơn.

Tác động của Dữ liệu dưới dạng Dịch vụ (DaaS) là rất lớn. Và không chỉ về mặt hiệu quả sử dụng, DaaS có thể mang lại lợi ích cho toàn bộ tổ chức. Sau đây là một số lợi ích chính mà DaaS có thể mang lại:

• Chi phí thấp: Việc tận dụng tất cả các nguồn dữ liệu đa dạng của tổ chức, khám phá thông tin chi tiết và cung cấp thông tin chi tiết đó cho các lĩnh vực khác nhau để hành động thông minh hơn có thể giúp giảm đáng kể thời gian và tiền bạc cho những quyết định sai lầm. Hơn nữa, DaaS có thể giúp các tổ chức phát triển trải nghiệm khách hàng được cá nhân hóa bằng cách sử dụng phân tích dự đoán để hiểu các hành vi và kiểu mẫu của người tiêu dùng, phục vụ khách hàng tốt hơn và giành được lòng trung thành của họ.
• Đổi mới nhanh hơn : Hãy coi DaaS như một cơ hội để tăng trưởng. Với dữ liệu là trung tâm của tổ chức, sự tăng trưởng diễn ra nhanh chóng. Đó là bởi vì các chiến lược thông tin dữ liệu cho phép đổi mới nhiều hơn với ít rủi ro hơn. Khi dữ liệu đáng tin cậy được cung cấp cho các phòng ban và nhóm khác nhau cần nó, các ý tưởng dựa trên dữ liệu đó có cơ hội tốt hơn để thu hút sự chú ý từ các lĩnh vực khác của toor chức và cuối cùng khi được đưa vào thực tế thành công. Ý tưởng có thể nhanh chóng được triển khai hơn với quyền truy cập vào dữ liệu cung cấp các sáng kiến ​​mới và thúc đẩy tăng trưởng.
• Hỗ trợ ra quyết định nhanh hơn : Dữ liệu dưới dạng dịch vụ (DaaS) là phương thức để triển khai cho nhiều tổ chức coi dữ liệu là tài sản quan trọng để ra quyết định chiến lược hơn và quản lý dữ liệu hiệu quả. Nó có thể kết hợp cả các nguồn dữ liệu bên trong và bên ngoài, chẳng hạn như khách hàng, đối tác và các nguồn dữ liệu mở, để có cái nhìn toàn diện về tổ chức. DaaS cũng có thể được sử dụng để nhanh chóng cung cấp dữ liệu cho các phân tích được xây dựng theo mục đích với các API end-to-end phục vụ các trường hợp sử dụng cụ thể. DaaS có thể giúp hỗ trợ truy cập dữ liệu tự phục vụ, đơn giản hóa việc truy cập dữ liệu của người dùng củ tổ chức với một thư mục trực quan, tự phục vụ. Điều này có thể giảm thời gian tìm kiếm dữ liệu và tăng thời gian phân tích và xử lý dữ liệu.
• Văn hóa theo hướng dữ liệu: Phá vỡ cách triển khai thông thường là phải đầu tư, xây dựng hệ thống theo cách thông thường là các kho chứa dữ liệu và cung cấp cho các nhóm dữ liệu họ cần là một thách thức rất lớn đối với các tổ chức ngày nay. DaaS cấp cho các tổ chức khả năng cung cấp dữ liệu tích hợp từ danh sách nguồn dữ liệu được bổ sung ngày càng tăng, thúc đẩy văn hóa hướng dữ liệu và việc sử dụng dữ liệu trong các quy trình hàng ngày. DaaS cũng giúp các tổ chức quản lý làn sóng dữ liệu ngày càng gia tăng và độ phức tạp ngày càng tăng của dữ liệu thông qua các bộ dữ liệu có thể tái sử dụng rộng rãi. Các tài sản dữ liệu có thể tái sử dụng có thể thúc đẩy chia sẻ cả giữa các tổ chức và nội bộ tổ chức, thiết lập sự hiểu biết trung tâm về tổ chức. Bằng cách mở ra quyền truy cập vào các tài nguyên dữ liệu quan trọng, DaaS có thể giúp các tổ chức đưa dữ liệu vào thực tiễn của họ.
• Rủi ro thấp hơn : DaaS có thể giúp loại bỏ một số thành kiến ​​trong việc ra quyết định thường khiến tổ chức gặp rủi ro. Các tổ chức dựa trên sự phỏng đoán thường thất bại. Các tổ chức dựa vào nhà cung cấp DaaS được dữ liệu trao quyền để thực hiện các hành động phù hợp. Với DaaS, các tổ chức có thể tận dụng ảo hóa dữ liệu và các công nghệ khác để truy cập, kết hợp, chuyển đổi và cung cấp dữ liệu thông qua các dịch vụ dữ liệu có thể tái sử dụng, tối ưu hóa hiệu suất truy vấn và đảm bảo quản trị và bảo mật dữ liệu. Bằng cách này, DaaS giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến các chế độ truy cập dữ liệu bị xung đột hoặc không đầy đủ hoặc chất lượng dữ liệu kém.

Những thách thức đối với dữ liệu như một dịch vụ

Một số lợi ích của DaaS cũng có thể được coi là thách thức. Vì mục đích của DaaS là ​​tạo ra một dịch vụ có thể được sử dụng bởi hầu hết các loại đối tượng sử dụng, các tùy chọn công nghệ có thể quá nhiều. Điều này đôi khi có thể khiến khó xác định bắt đầu từ đâu hoặc đâu là cách tiếp cận phù hợp.

Ngoài ra, khi truyền dữ liệu đến và qua các đám mây, hiệu suất mạng có thể là một mối quan tâm. Nếu quá trình truyền dữ liệu diễn ra liên tục, điều quan trọng là phải có một chiến lược di chuyển dữ liệu để thúc đẩy tính toán biên và nén nếu có thể.

Thách thức tiếp theo mà các tổ chức có thể gặp phải khi áp dụng DaaS là ​​sự phức tạp của dữ liệu. DaaS xử lý tất cả dữ liệu trên toàn bộ tổ chức, không chỉ một lĩnh vực hoặc vấn đề cần giải quyết, có nghĩa là lộ trình cho một dự án như vậy phải toàn diện và có thể mất thời gian để thực hiện. Điều này phù hợp đối với các tổ chức lớn bị có quá nhiều dữ liệu phi cấu trúc.

DaaS có thể gặp nhiều thách thức vì nó thường đòi hỏi một chiến lược toàn tổ chức. Trên thực tế, nó thường là một phần của nỗ lực lớn hơn nhằm làm cho một tổ chức được định hướng dữ liệu nhiều hơn, phá vỡ các ốc đảo dữ liệu và phổ cập đồng đều việc truy cập dữ liệu.

Cuối cùng là các mối đe dọa bảo mật dữ liệu, điều cốt yếu là bảo mật phải là mối quan tâm hàng đầu đối với bất kỳ triển khai DaaS nào. Điều đó có nghĩa là đảm bảo rằng các biện pháp quản lý dữ liệu thích hợp, bảo mật, quyền riêng tư và các kiểm soát chất lượng dữ liệu khác được áp dụng cho các thành phần DaaS mới. Tất cả các tài sản dữ liệu cũng phải được quản trị, kiểm kê đầy đủ.

Kiến trúc của đám mây dữ liệu

Các hệ thống DaaS nên sở hữu các đặc tính năng động để đáp ứng các yêu cầu từ các cộng đồng người dùng khác nhau.

Hình trên mô tả một kiến ​​trúc chung của hệ thống DaaS phục vụ cho dữ liệu nói chung và dữ liệu lớn rói riêng, được thể hiện qua các mức độ trừu tượng, từ cơ sở hạ tầng đến các ứng dụng:

Lớp thiết bị hạ tầng - Đây là lớp dưới cùng của kiến ​​trúc và bao gồm các hệ thống vật lý được sử dụng để xử lý và lưu trữ dữ liệu. Các thành phần phần cứng như máy chủ, bộ lưu trữ, mạng và bất kỳ thiết bị vật lý nào khác đều là một phần của lớp này. Nó có thể được sở hữu, quản lý và vận hành bởi người dùng cuối, một nhà cung cấp bên ngoài, hoặc một số tổ hợp của họ và nó có thể tồn tại trong hoặc ngoài cơ sở.

Lớp IaaS- Lớp này chịu trách nhiệm quản lý các tài nguyên máy tính, chủ yếu nhờ vào công nghệ ảo hóa, cho phép trừu tượng hóa và tổng hợp các tài nguyên vật lý (CPU, bộ nhớ, I/O, mạng) có thể được quản lý và điều khiển bởi các công cụ điều phối tập trung. Ảo hóa cho phép tách các tài nguyên vật lý khỏi cơ sở hạ tầng bên dưới. Việc tổng hợp và ảo hóa các tài nguyên vật lý, những khía cạnh cơ bản trong môi trường đám mây là điều cần thiết để đạt được các đặc tính đàn hồi. Lớp này phải kiểm soát các thủ tục phân bổ tài nguyên, cân bằng giữa nhu cầu của các ứng dụng đang chạy và năng lực hiệu quả của cơ sở hạ tầng. Nhờ các chính sách và lịch trình, nó có thể tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, cải thiện hiệu suất và giảm chi phí và lãng phí năng lượng. Lớp này cũng phải cung cấp các công cụ để nâng cao khả năng mở rộng như giao diện tiêu chuẩn và cách tiếp cận liên kết để tăng khả năng tính toán từ các nhà cung cấp tài nguyên bên ngoài nếu cần. Một khía cạnh quan trọng khác cần được giải quyết từ lớp này là tính bảo mật. Cần thiết phải tích hợp các công nghệ bảo mật khác nhau cho phép đáp ứng các yêu cầu về quyền riêng tư trong môi trường chia sẻ nhiều người dùng và cũng để tạo điều kiện liên kết các cơ sở hạ tầng.

Lớp DaaS - Lớp này được cấu tạo bởi tất cả các công nghệ cần thiết để quản lý dữ liệu nhằm khám phá, xử lý và lưu trữ nó từ các nguồn khác nhau. Các công cụ này có thể được phân loại thành ba nhóm, mỗi nhóm có một chức năng cụ thể:

Khám phá : là các hệ thống thích hợp để tìm hoặc thu thập dữ liệu từ các nguồn không đồng nhất; để tổng hợp dữ liệu và nếu cần sẽ đưa dữ liệu đó vào kho dữ liệu. Các công cụ này tìm kiếm dữ liệu thích hợp trong các nguồn phân tán (trung tâm dữ liệu liên kết, đám mây cộng đồng, kho lưu trữ mở và các nguồn khác) và trả về vị trí và thông tin khác về nguồn thích hợp nhất;

Xử lý : là các thành phần phần mềm để xử lý các tập dữ liệu khổng lồ, như phần mềm tính toán phân tán hướng dữ liệu như MapReduce, hoặc phần mềm tính toán trong bộ nhớ, cho phép lưu trữ dữ liệu trong Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM) bất chấp ổ cứng chậm, cải thiện hiệu suất;

Lưu trữ: là các công nghệ có khả năng mở rộng được thiết kế để đối mặt với các vấn đề do quy mô dữ liệu lớn đặt ra nhưng cũng do tính đàn hồi của điện toán đám mây. Có triển vọng nhất là cơ sở dữ liệu No-SQL, nơi dữ liệu được lưu trữ dưới dạng bảng, cũng như mối quan hệ giữa các dữ liệu. Chúng có thể được đặc trưng như các hệ thống không quan hệ, phân tán và có thể mở rộng theo chiều ngang.

Lớp ứng dụng - Người dùng cuối có quyền truy cập trực tiếp vào lớp này thông qua các giao diện cụ thể (API) với mục đích khai thác cơ sở hạ tầng máy tính và sự phong phú của dữ liệu được cung cấp, cho phép thực hiện phân tích thông qua giao diện đồ họa được cung cấp hoặc xây dựng các ứng dụng cụ thể. Hơn nữa, chức năng Nhận dạng và Truy cập (IAM) cho phép kiểm soát an toàn quyền truy cập vào dịch vụ DaaS và các tài nguyên tính toán của cơ sở hạ tầng bên dưới.

Hiện nay, Dữ liệu như là dịch vụ đã được sử dụng rộng rãi đặc biệt là các ứng dụng Internet. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ như Google, Microsoft đã cung cấp các dịch vụ này cho khác hàng sử dụng. Điểm khác giữa DaaS và DBaaS đã được giới thiệu trong các bài trước là DaaS được tiếp cận theo hướng dữ liệu, người sử dụng thuê dịch vụ lưu trữ, xử lý dữ liệu thay vì thuê một cơ sở dữ liệu như trong DBaaS. Tuy nhiên cả hai loại hình này cũng có nhiều điểm tương đồng về mục đích sử dụng.

Tài liệu tham khảo:

https://www.idc.com/getfile.dyn?containerId=IDC_P31301&attachmentId=47391635

https://www.dataversity.net/data-as-a-service-daas-an-overview/

https://www.researchgate.net/publication/261524559_Data_as_a_Service_DaaS_for_Sharing_and_Processing_of_Large_Data_Collections_in_the_Cloud

https://www.tibco.com/reference-center/what-is-daas